Syndrom „burnout”, czyli zawodowego wypalenia, to choroba cywilizacyjna naszych czasów. Przyczynia się do niej stres, oddziałujący na nas długotrwale, a także niehigieniczny tryb życia: zbyt krótki sen, niezdrowe posiłki, pośpiech i brak relaksu. Efektem jest przemęczenie, brak satysfakcji z pracy, a nawet skrajne wyczerpanie organizmu.

Kto jest narażony na wypalenie zawodowe?

Wbrew powszechnemu przekonaniu, wypalenie zawodowe to przypadłość dotykająca nie tylko wybrane profesje. Jeszcze kilka lat temu, kiedy wiedza o chorobach zawodowych była mniejsza, syndrom „burnout” przypisywano osobom, które w swojej pracy na co dzień kontaktują się z ludźmi albo niosą im pomoc. Dzisiaj wiadomo, że dolegliwość ta dotyczy każdego zawodu, a co gorsza – może dotknąć każdego pracownika, bez względu na wiek. Według ekspertów, szczególnie narażone są na nią osoby o niskim poczuciu własnej wartości, nadwrażliwe, które źle znoszą wyzwania i traktują je bardziej jako zagrożenie niż wyzwanie.

Skąd się bierze wypalenie zawodowe?

Wypalenie to efekt długotrwałego stresu, wywołanego czynnikiem, z którym pracownik nie może sobie poradzić. Najczęściej dotyczy problemu niedopasowania, które może oddziaływać na różnych poziomach – relacji międzyludzkich, poczucia niesprawiedliwości, nadmiaru obowiązków czy konfliktu wartości między pracownikiem a firmą. Jak rozpoznać wypalenie? Według Christina Maslacha, wypalenie zawodowe przebiega w trzech fazach:

1. Wyczerpanie emocjonalne, kiedy pracownik odczuwa ponadprzeciętne zmęczenie i nie jest w stanie zregenerować sił podczas weekendów czy dłuższego wolnego.
2. Depersonalizacja i cynizm, kiedy następuje wzrost dystansu między pracownikiem a zespołem oraz osobami, z jakimi ma on styczność w ciągu dnia.
3. Brak poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji, kiedy pracownik zaczyna negatywnie oceniać własną pracę i dokonania, ma poczucie braku kontroli nad swoją pracą.

Jak rozpoznać wypalenie?

Syndrom „burnout” trudno rozpoznać po pierwszych objawach. Często cierpiący na niego pracownicy orientują się dopiero, kiedy osiąga on już swoją zaawansowaną postać. Tymczasem organizm wysyła sygnały nieustannie. Bóle głowy, niższa odporność, podniesione ciśnienie czy problemy gastryczne to pierwsze oznaki. Silnym sygnałem jest również chroniczne zmęczenie, a także poczucie irytacji, osamotnienia, ogólny spadek samopoczucia, niechęć do pracy.

Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?

Najlepsze efekty przy wypaleniu zawodowym daje terapia psychologiczna indywidualna albo grupowa. Cierpiący na tę przypadłość pracownik musi sobie zdać sprawę z tego, że nie jest sam i znaleźć osoby, które będą go wspierać. Nie zawsze jest to łatwe. Dlatego grupy terapeutyczne mogą okazać się najlepszym rozwiązaniem. Ważne jest także zadbanie o własne zdrowie i dobre samopoczucie. Odpowiednia ilość snu, czas na relaks najlepiej poza miastem, regularna aktywność fizyczna i właściwa dieta to najlepsze sposoby na poprawienie nastroju i zdrowia. Pamiętaj też, że możesz zapobiegać wypaleniu zawodowemu. Jak to zrobić? Oprócz dbania o zdrowie na co dzień:

• znajdź hobby, które będzie Twoją odskocznią od pracy,
• korzystaj z urlopu i staraj się spędzać wolne poza domem,
• unikaj nadgodzin – im dłuższy tydzień pracy, tym szybsza droga do zawodowego wypalenia,
• rozwijaj się, stawiaj przed sobą wyzwania,
• śmiej się i staraj się podchodzić do codziennych sytuacji z humorem. Śmiech rozładowuje każde napięcie.