Kim jest pracownik młodociany?

Polskie przepisy nie pozostawiają wątpliwości. Chociaż pracownikami możemy stać się dopiero po ukończeniu 18 lat, w niektórych sytuacjach dopuszczalne jest również zatrudnianie osób dużo młodszych. Koniecznie trzeba jednak wtedy spełnić kilka podstawowych wymogów. Kim jest pracownik młodociany? Na mocy ustawy, która weszła w życie 1 września 2018 roku, w grupie tej znajdują się wszystkie osoby, które ukończyły już 15 lat, ale nadal nie są pełnoletnie. Pracodawca może jednak nie być w stanie przyjąć Cię do pracy na tych samych zasadach, jeśli nie jesteś absolwentem co najmniej ośmioletniej szkoły podstawowej. Głównym warunkiem okazuje się też przedstawienie świadectwa lekarskiego, w którym stwierdza się, że praca, o którą się ubiegasz, nie zagraża zdrowiu.

Nie masz jeszcze 15 lat, ale skończyłeś już podstawówkę? Na szczęście nie musisz spełnić dodatkowych formalności, jeśli tylko wymagany wiek osiągniesz jeszcze w tym roku kalendarzowym. We wszystkich innych sytuacjach, na przykład gdy nieco wcześniej przejdziemy do następnego etapu edukacji, będziemy jednak musieli podjąć kilka kroków określonych w Kodeksie pracy. Niezbędne bywa między innymi uzyskanie pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, a także zgody prawnego opiekuna.

Pracownik młodociany – gdzie może być zatrudniony?

Osoby, które nie ukończyły osiemnastego roku życia i nie mają jeszcze określonych kwalifikacji, mogą być zatrudnione m.in. w celu przygotowania zawodowego. Dzięki temu będą w stanie zbierać doświadczenie w branży, uzupełniać wiedzę lub zdobywać nowe, cenione przez pracodawców umiejętności. Zazwyczaj odbywa się to na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Uwzględnić w niej trzeba m.in. wysokość wynagrodzenia i rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy).

Pracownik młodociany przyjmowany bywa również do tzw. prac lekkich. Należą do nich m.in. pomocnicze prace biurowe, a także zbieranie owoców. Nowe obowiązki nie powinny jednak kolidować z nauką. Niedopuszczalne jest również przyjmowanie młodocianych na stanowisko, które wymaga dźwigania dużych ciężarów i jest niebezpieczne dla ich zdrowia, życia lub prawidłowego rozwoju.

Czas pracy młodocianych – najważniejsze informacje

Pracownik młodociany w każdym tygodniu może liczyć na przynajmniej 48 godzin odpoczynku. Okres ten nie może być przerwany jakimikolwiek obowiązkami zawodowymi; wyznacza się go natomiast w taki sposób, by obejmował niedzielę. Długość każdej zmiany zależy od wieku osoby zatrudnionej. Jeśli nie ma jeszcze szesnastu lat, według obowiązujących przepisów nie może pracować dłużej niż 6 godzin na dobę. Kiedy przekroczy ten wiek, swoje obowiązki może sprawować nie dłużej niż 8 godzin na dobę. Pracodawca nie może też od niego wymagać ani pracy w godzinach nadliczbowych, ani w porze nocnej. O czym jeszcze warto pamiętać?

Niezależnie od tego, czy według obowiązkowego programu zajęć szkolnych nauka odbywa się w godzinach pracy, również ten okres wlicza się do opisywanego czasu pracy młodocianego. Co to oznacza w praktyce? Najprościej mówiąc, jeśli będzie trwać on dłużej niż 4,5 godziny, niepełnoletni pracownik może liczyć na dodatkową, wliczoną do ogólnego czasu pracy przerwę, która powinna trwać nieprzerwanie 30 minut.

---

Przeczytaj również: Posiłek regeneracyjny dla pracowników

---

Ile dni urlopu ma pracownik młodociany?

Uczęszczasz do szkoły? Według polskich przepisów możesz liczyć na urlop wypoczynkowy w okresie ferii szkolnych. W niektórych sytuacjach pracodawca nie będzie jednak musiał go udzielić. Dzieje się tak na przykład wtedy, kiedy młodociany prawa do urlopu jeszcze nie uzyskał. Bywa on wówczas przydzielany zaliczkowo, jeśli przed feriami zdążymy złożyć odpowiedni wniosek. Uczniowie szkoły dla pracujących w okresie ferii szkolnych mogą też starać się o urlop bezpłatny. Nie będzie on jednak trwać dłużej niż 2 miesiące, uwzględniając przy tym wymiar urlopu wypoczynkowego.

Jak długo może mieć wolne pracownik młodociany? Wszystko zależy od tego, kiedy podjął się swojej pierwszej pracy. Najczęściej przysługuje mu:

• 12 dni roboczych, jeśli od tego momentu minęło przynajmniej pół roku,
• 26 dni roboczych po upływie roku lub
• 20 dni roboczych, jeśli jeszcze w tym roku kalendarzowym ukończy on 18 lat, a wcześniej zdążył już uzyskać prawo do urlopu.

---

Przeczytaj również: Podnoszenie kwalifikacji. Kiedy starać się o urlop szkoleniowy?

---

Wysokość wynagrodzenia

Pracownicy młodociani, którzy odbywają przygotowanie zawodowe w formie nauki zawodu, od 2019 roku mogą liczyć na nieco wyższe wynagrodzenie. Kwotę oblicza się dziś w stosunku procentowym do średniego miesięcznego wynagrodzenia, które odnotowano w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza ją zawsze w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Obowiązuje ona natomiast już od pierwszego dnia następnego miesiąca. Jakich stawek można się spodziewać? W pierwszym roku nauki wypłata nie będzie mniejsza niż 5%. W latach kolejnych natomiast – odpowiednio 6% i 7%. Odbywasz właśnie przyuczenie do wykonywania określonej pracy? Pamiętaj, że przysługuje Ci z kolei minimum 4% wynagrodzenia bazowego.

---

Sprawdź także: Podróż służbowa: najważniejsze przepisy

---