Aktualność Porady
Co wchodzi w skład wynagrodzenia za pracę?
Jedną z cech stosunku pracy jest jego odpłatność. Pracownik w ramach stosunku pracy otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenie. Co wchodzi w jego skład?
Cechy wynagrodzenia za pracę
Obligatoryjność
Według przepisów prawa pracy, za wykonaną pracę, pracownikowi należy się wynagrodzenie. Jego brak, lub znaczące opóźnienie w wypłacie, narusza podstawowe obowiązki pracodawcy. Takie zachowanie pracodawcy można zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy czy złożyć pozew do sądu. Brak wynagrodzenia za pracę uprawnia pracownika także do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Osobisty charakter
Wynagrodzenie realizowane jest wyłącznie na rzecz pracownika.
Ekwiwalentność
Oznacza to, że wynagrodzenie jest ustalane przy uwzględnieniu rodzaju pracy, jej ilości oraz jakości. Brak określenia wysokości wypłaty w umowie nie oznacza, że taka umowa jest nieważna, albo że wynagrodzenie za pracę nie przysługuje pracownikowi. Wysokość wynagrodzenia można ustalić biorąc pod uwagę rodzaj pracy, kwalifikacje oraz ilość świadczonej pracy.
Okresowość
Wynagrodzenie wypłacane jest z dołu w okresach ustalanych z góry. Najczęściej są to okresy miesięczne. Wynagrodzenie należy się pracownikowi za wykonaną pracę. Wyjątkiem może być wynagrodzenie wypłacane za czas przestoju oraz za czas pozostawania w gotowości do pracy.
Charakter pieniężny
Wynagrodzenie wypłacane jest w pieniądzach.
Przeczytaj również: Nowa praca w Nowej Soli – sprawdź, gdzie rekrutują!
Co wchodzi w skład wynagrodzenia?
W kodeksie pracy znajdziemy przepis, który wyróżnia obligatoryjne i fakultatywne składniki wynagrodzenia. Do składników obligatoryjnych zaliczymy wynagrodzenie zasadnicze, czyli wynagrodzenie podstawowe. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia.
Przepisy prawa przewidują także obligatoryjne składniki o charakterze zmiennym. W ich przypadku pracownik nie nabywa do nich prawa przy każdej wypłacie – przysługują mu one w przypadku świadczenia pracy po godzinach czy pracy w soboty, niedziele i święta. Nie wchodzą one jednak w skład wynagrodzenia zasadniczego.
Składniki fakultatywne – dodatki do wynagrodzenia
Oprócz wynagrodzenia zasadniczego i innych elementów obligatoryjnych, pracownik może otrzymywać także dodatki do wynagrodzenia. Zasady wypłacania takich dodatków mogą być regulowane w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania albo w samej umowie o pracę. Wśród dodatków można wyróżnić dodatek:
- funkcyjny,
- stażowy,
- za znajomość języków obcych,
- zmianowy,
- za szczególne umiejętności,
- za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, szczególnie uciążliwych lub niebezpiecznych.
Po spełnieniu określonych warunków pracownikowi będzie przysługiwać prawo do otrzymania dodatkowego składnika, który wchodzi w wynagrodzenie.
Przeczytaj również: Jak rozliczać się z nadgodzin w pracy?
Co z premiami i prowizjami?
Do dodatkowych składników wynagrodzenia należą także premia i prowizja. Otrzymanie przez pracownika premii w określonej kwocie uwarunkowane jest spełnieniem ustalonych wcześniej przesłanek. W przypadku prowizji, pracownikowi zamiast konkretnej kwoty będzie przysługiwał procentowy udział w przychodach lub obrotach pracodawcy.
Dodatkowym składnikiem wynagrodzenia może być także premia jubileuszowa, która wypłacana jest na podstawie reguł określonych w odrębnych aktach (np. Karta Nauczyciela, ustawa o pracownikach samorządowych). Oczywiście pracodawca ma także możliwość ustalenia nagrody jubileuszowej dla innych grup zawodowych poprzez zamieszczenie odpowiedniego postanowienia w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania czy umowie o pracę.
